Godziny pracy
Poniżej przedstawiam godziny pracy logopedy oraz pedagoga specjalnego w roku szkolnym 2024/2025.
Godziny pracy logopedy:
Godziny pracy pedagoga specjalnego:
13:00 - 14:00
Terapia logopedyczna
Pojęcie i zasad terapii logopedycznej
Terapia logopedyczna według Jastrzębowskiej to działania, które podejmuje się w celu usunięcia nieprawidłowości w porozumiewaniu się. Działania te są zamierzone i obejmują zakłócenia od tych najprostszych, aż do braku mowy. Do podstawowych celów terapii logopedycznej należy zlikwidowanie nieprawidłowości mowy, czy praca nad usystematyzowaniem opóźnień rozwoju mowy.1
Grażyna Jastrzębowska, wraz z Pelc-Pękałą, podają podobną definicję terapii logopedycznej, do tej, którą podała sama Jastrzębowska. Mówią one, że korekta logopedyczna, czy reedukacja mowy to części terapii logopedycznej, która jest znaczenie szerszym pojęciem. Polega ona na objęciu swoimi działaniami całości, które ukierunkowane są na zniwelowanie zaburzeń w procesie porozumiewania się. Działania te mają na celu przede wszystkim zlikwidować przyczyny oraz skutki tych zaburzeń. Usunięcie nieprawidłowości w mowie, nauczenie w sytuacji, gdy się nie wykształciła, korygowanie mowy w przypadku jej opóźnienia itp.2
Według Lichoty terapia mowy, a właściwie jej zaburzeń, obejmuje dwa etapy. Pierwszym z nich jest prawidłowe artykułowanie poprzez wywołanie zaburzonej głoski. W drugim etapie następuje utrwalenie wywołanego dźwięku, który wcześniej był zaburzony oraz umieszczenie go w mowie spontanicznej.3
Z kolei Konopska określa terapię logopedyczną jako skupienie się na indywidualnym usprawnianiu, które jest dopasowane do możliwości każdego pacjenta, zwracając uwagę przede wszystkim na realizację fonemów.8 Podobną definicję terapii podaje Ostapiuk, która mówi, że jest to zastąpienie wadliwej mowy, wadliwych miejsc artykulacji poprzez dźwiękowe i prawidłowe realizowanie fonemów w mowie spontanicznej.4
Terapię logopedyczną bardziej szczegółowo opisuje Sołtys-Chmielowicz, która uważa, że pierwszym celem terapii logopedycznej jest odróżnienie brzmienia głosek, a mianowicie tego czy są one dźwięczne, czy bezdźwięczne. Następnym krokiem jest nauka prawidłowego wymawiania głosek dźwięcznych, później wprowadzenie ich do wyrazów, a ostatecznie do mowy spontanicznej.5
Usuwanie zaburzeń mowy oraz przywracanie mowy, kiedy dojdzie do jej utraty, bądź nauki kiedy ta się nie wykształciła i inne, jak na przykład skutki psychologiczne wpływające na mowę. Tak terapię mowy przedstawia Skorek, która definiuje terapię jako pewne postępowanie logopedyczne, mające na celu usunięcie tego co stanowi przeszkodę w procesie komunikowania się. Terapia logopedyczna składa się z kilku etapów, a mianowicie: etapu diagnozowania, uczulania, utrwalania oraz etapu kontroli.6
W terapii logopedycznej warto zwrócić uwagę na zasady, które w niej występują. Logopeda powinien, w trakcie postępowania logopedycznego, kierować się kilkoma zasadami.
· Zasada pierwsza dotyczy jak najwcześniejszego rozpoczynania terapii.
· Zasada druga polega na indywidualizacji postępowania terapeutycznego.
· Zasada trzecia bazuje na użyciu możliwości, które posiada dziecko.
· Zasada czwarta w terapii logopedycznej dotyczy kompleksowego oddziaływania.
· Zasada piąta bazuje na udziale, który jest świadomy i aktywny, dziecka w terapii.
· Zasada szósta oparta jest na współpracy, przede wszystkim z najbliższym otoczeniem.
· Zasada siódma opiera się na systematyczności.
· Zasada ósma polega na stopniowaniu trudności.7
Warto pamiętać o tym, że terapia logopedyczna to nie to samo, co zajęcia logopedyczne. Terapia logopedyczna jest opracowywana indywidualnie dla pacjenta i dopasowywana do jego potrzeb, natomiast zajęcia logopedyczne to działania, których celem jest usunięcie zakłóceń procesu porozumiewania się, od wad wymowy po niemożność mówienia. Zajęcia logopedyczne są prowadzone w grupach do czterech osób.
Przypisy:
1G. Jastrzębowska, Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej, Opole 1998, s. 405-406
2G. Jastrzębowska, O. Pelc-Pękała, Metodyka ogólna diagnozy i terapii logopedycznej, pod red. T. Gałkowskiego, G. Jastrzębowskiej, Opole 2003, s. 326
3E.J. Lichota, Terapia wad wymowy, Kraków 2006, s. 8
4L. Konopska, Standardy postępowania logopedycznego w przypadku osób z wadą zgryzu, „Logopedia”, 37 (2008), s. 136, https://www.polskietowarzystwologopedyczne.pl/wp-content/uploads/2021/06/131-139-Konopska-LOGOPEDIA-37-2008.pdf, (09.11.2020r.)
5B. Ostapiuk, Standardy postępowania logopedycznego w dyslalii ankyloglosyjnej, „Logopedia”, 37 (2008), s. 162, https://www.polskietowarzystwologopedyczne.pl/wp-content/uploads/2021/06/141-166-Ostapiuk-LOGOPEDIA-37-2008.pdf, (09.11.2020r.)
6A. Sołtys-Chmielowicz, Zaburzenia artykulacji, pod red. T. Gałkowskiego, E. Szeląg, G. Jastrzębowskiej, Opole 2005, s. 448
7E.M. Skorek, Z logopedią na ty. Podręczny słownik logopedyczny, Kraków 2009, s. 197
Zeszyt logopedyczny
Zeszyt logopedyczny to przedmiot, dzięki któremu logopeda jest w stanie stwierdzić czy dziecko wykonało wskazane ćwiczenia w domu. Jest to również przedmiot komunikacji na drodze nauczyciel-rodzic.
Współpraca pomiędzy nauczycielem a rodzicem jest niezmiernie ważna w kontekście rozwoju mowy, czy czynionych postępów w mowie dziecka. Sama praca dziecka na zajęciach logopedycznych odbywających się na terenie przedszkola, nie przyniesie oczekiwanych skutków. Proces ten jest długotrwały, dlatego tak ważna jest systematyczna praca logopedyczna rodzica z dzieckiem.
Zadbaj, aby ćwiczenia logopedyczne sprawiały przyjemnośc Twojemu dziecku. Uatrakcyjnij ćwiczenia poprzez łączenie je z innymi aktywnościami. Oto kilka przykładów, które mogą pozytywnie wpłynąć na motywacje dziecka do ćwiczeń logopedycznych:
- rzucanie, katurlanie, podawanie piłki;
- szukanie zagubionych skarbów schowanych w pokoju;
- upieczmy razem placek (ćwicząc buzię i język w tym samym czasie);
- pokoloruj różne elementy kolorowanki (powtarzając wyrazy, które wpływają na utrwalenie danej głoski w wyrazach);
- pośpiewajmy razem (zwracając uwagę na zaburzoną głoskę);
- zagrajmy w grę (skupijąc się na tym, aby usta były domknięte - oddychamy wyłącznie przez nos);
- poukładajmy klocki czy puzzle, powtórzysz wyraz - dostaniesz puzzla/klocka.
Rodzicu:
- jeśli masz jakieś pytania, bądź chciałbyś uzyskać więcej szczegółowych informacji na temat tego, jak wykonać dane ćwiczenie, napisz lub zapukaj do drzwi gabinetu logopedycznego.
- pamiętaj, że bez systematycznej pracy logopedycznej, dziecko może w dalszym ciągu mieć problemy z artykulacją.
- pamiętaj, że ZESZYT LOGOPEDYCZNY to ułatwienie nie tylko dla logopedy, ale i dla rodzica - zadawaj tam pytania, zapisuj co zaobserwowałeś w mowie dziecka, pisz o postępach i regresach przedszkolaka.
Rozwój mowy dziecka
Proces przyswajania mowy przez najmłodszych jest bardzo zawiły. Dziecko musi mowę usłyszeć, musi pragnąć się jej uczyć (Kaczmarek, 1970, s.18). Doktor Leon Kaczmarek przywołuje okresy, które odpowiadają za rozwój mowy dziecka. Wyróżnia on cztery okresy:
1) Okres melodii – czas jego występowania, autor przypisuje mniej więcej od urodzenia do 1 roku życia dziecka. Właśnie wtedy niemowlę zaczyna porozumiewać się z nami za pomocą, przede wszystkim płaczu, a także krzyku oraz dźwięków onomatopeicznych, czyli takich, które maluch wcześniej usłyszał w jego najbliższym otoczeniu. Okresie melodii, poza nią samą, towarzyszą liczne gesty i mimika twarzy niemowlaka.
2) Okres wyrazu (sygnału niepodzielnego) – przypada on zazwyczaj na okres od 1 do 2 roku życia dziecka. Jak sama nazwa wskazuje, jest to chwila, w której dziecko zaczyna wypowiadać swoje pierwsze słowa. Sygnały te są, w tym okresie, odpowiednikiem pełniej wypowiedzi. Stają się syntezą kulminacyjnego wydarzenia jakiejś sytuacji. Częścią, która różnicuje znaczenie w mowie dziecka, są elementy takie jak (w kolejności wypowiadania przez dziecko), melodia wraz z akcentem, a w dalszym ciągu rytm. Z biegiem czasu, dziecko zaczyna posługiwać się znacznie lepiej narządami mowy i poza samą postacią foniczną wyrazów, ubiera je dodatkowo w głoski. Natomiast onomatopeje, które różnią się od wyrazów, mają swoją niemalże ostateczną wersję w chwili powstania.
3) Okres zdania (sygnału podzielnego) – czas wystąpienia tego okresu przypada mniej więcej na wiek, od 2 do 3 lat. W tym czasie dziecko zaczyna posługiwać się prostymi, krótkimi zdaniami. Zaczynają się pojawiać poszczególne rodzaje gramatyczne, dochodzi również do określania systemu fonologicznego (w tym czasie jest jeszcze pasywny), a poza tym można zaobserwować szybki wzrost słownika, którym posługuje się dziecko. Okres zdania jest skomplikowany i zawiły, dlatego nie jest go łatwo przyswoić, co wiąże się z jego żmudną nauką. Wypowiedzenia prawie zawsze nie są zgodne z tradycją językową, a realizowane fonemy, nie tyle co odchodzą od normy, co są inne.
4) Okres swoistej mowy dziecięcej – przypada on mniej więcej na wiek od 3 do 7 lat. Dziecko, w tym okresie, zaczyna utrwalać przede wszystkim semantykę. Jego wypowiedzi, a szczególnie ich budowa czy składniki, nie są jeszcze w pełni przyswojone, dlatego dziecko szuka pomocy w różnego rodzaju zmianach wypowiedzi jak na przykład przestawki. Warto zwrócić uwagę na to, że w okresie swoistej mowy dziecięcej najdynamiczniej, mowa dziecka rozwija się na jej początku, z biegiem czasu można zaobserwować spadek tej dynamiki, aż do momentu przejścia z mowy dziecięcej na ogólną (Kaczmarek, 1970, s. 36-37).
Dorośli są zarówno nauczycielami, jak i tworzywem. To, co mówią, jest jedynym źródłem wiedzy o tym, jaki jest język. A zadanie, które stoi przed dziećmi, to nie tylko poznać język dorosłych, ale także uczynić go własnym (Gopnik, 2004, s. 114).
“Charakterystyka 3-latka: rozumie wypowiedzi innych (jeżeli ich treść mieści się w granicach jego doświadczeń), tworzy krótkie, kilkuwyrazowe zdania, rozróżnia poprawną wymowę, słyszy wypowiedzi błędne, ale nie potrafi ich skorygować, wymawia poprawnie wszystkie samogłoski i łatwiejsze spółgłoski, bez syczących, szumiących i [r].
Charakterystyka 4-latka: rozpoznaje kolory, mówi o wydarzeniach przeszłych i przyszłych, tworzy neologizmy, rozumie bardziej skomplikowane polecenia, pyta o znaczenie nowych słów i, o poprawne formy wymowy, wymawia głoski syczące w sposób prawidłowy.
Charakterystyka 5-latka: tworzy kilkuzdaniowe wypowiedzi, utrzymuje kolejność zdarzeń w opowiadaniu, potrafi wyjaśniać znaczenie słów, potrafi opisywać przedmioty, wymieniać ich cechy i zastosowanie, znikają formy agramatyczne i uruchamia się autokorekcja, wymawia poprawnie głoski szumiące i [r].
Charakterystyka 6-latka: powinien zakończyć się proces kształtowanie się poprawnej artykulacji, dziecko powinno wiedzieć, jak zwracać się do różnych osób, powinno swobodnie się wypowiadać, wymawiając poprawnie wszystkie głoski języka polskiego.”
Wstępna identyfikacja zaburzeń mowy - przesiewy logopedyczne w praktyce nauczyciela Author: Natalia Moćko, Agnieszka Sroka, Małgorzata Szlachta, s. 178-179
ROZWOJU MOWY DZIECKA - TABELA
Kiedy do logopedy?
- Kiedy dziecko nie mówi lub mówi bardzo mało.
- Mówi niezrozumiale dla otoczenia.
- Mówiło i przestało mówić.
- Ma trudności z jedzeniem - gryzienie i żucie.
- Podczas mówienia wsuwa język między zęby.
- Oddycha przez usta i śpi z otwartą buzią.
- Nadmiernie się ślini.
Nawigacja